Κέντρα Ευέλικτης Μάθησης

Τα Κέντρα Ευέλικτης Μάθησης (Agile Learning Centres) είναι ένα διευρυμένο δίκτυο μαθητικών κοινοτήτων που αξιοποιούν εργαλεία ευέλικτης μάθησης για την υποστήριξη της αυτόκατευθυνόμενης εκπαίδευσης.

Στην Ελλάδα έως τώρα έχουν γίνει ετήσιες εντατικές εκπαιδεύσεις Ευέλικτης Μάθησης και μηνιαία Σαββατοκύριακα Ευέλικτης Μάθησης. 

Η Ακαδημία ‘Ανοιξης βασίζεται στα εργαλεία ευέλικτης μάθησης.

Στα Κέντρα Ευέλικτης Μάθησης (ΚΕΜ) η μάθηση συμβαίνει κάθε στιγμή, πολλές φορές χωρίς να το συνειδητοποιούμε. Θεωρούμε όλες τις μορφές μάθησης σημαντικές και όχι μόνο την απόκτηση γνώσης. Η ζωή είναι μια ακατάπαυστη ροή αλλαγών. Η γνώση από βιβλία του χθες, σήμερα έχει αλλάξει ή αντικατασταθεί από καινούρια γνώση. Η συνεχής εξέλιξη τεχνολογικών εφευρέσεων και ευρημάτων, σημαίνει ότι η σημερινή γνώση, αύριο θα είναι απαρχαιωμένη. Τίποτα δεν είναι στέρεο. 

Τα παιδιά έχουν μια φυσική περιέργεια που τα οδηγεί στην φυσική μάθηση. Στόχος μας είναι να δουλέψουμε με τα παιδιά στο δικό τους ρυθμό, ώστε να μπορέσουν να μάθουν για αυτόν τον συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο, τον εαυτό τους και τις αντιδράσεις τους. Μαθαίνοντας τον εαυτό τους, τις αντιδράσεις, τα συναισθήματα τους και τις αναπτυσσόμενες προσωπικότητες τους παράλληλα με την απόκτηση ακαδημαϊκής γνώσης είναι απαραίτητο για την προσπάθεια κατανόησης αυτού του συνεχώς μεταβαλλόμενου κόσμου. 

Τα ΚΕΜ είναι ένα παιδαγωγικό περιβάλλον όπου το κάθε παιδί θα μπορέσει να ανακαλύψει και να αναγνωρίσει την ουσία του, τις ανάγκες του, τα θέλω του, τις δεξιότητες και τις δυσκολίες του. Να αποκτήσει τα εργαλεία ώστε να αξιοποιήσει ανάλογα το ιδιαίτερο για τον καθένα δυναμικό του. Να αναπτύξει αυτο-οριοθέτηση, κριτική σκέψη, ενσυναίσθηση, αλληλεγγύη, σεβασμό στη ζωή και το περιβάλλον, την ικανότητα να επανεφευρίσκει τη ζωή του όσες φορές χρειαστεί. Πιστεύουμε ότι υπάρχουν δύο πλευρές στη μάθηση, η ακαδημαϊκή μάθηση και η αυτογνωσία. Οι δυο αυτές πλευρές είναι εξίσου σημαντικές για τη δημιουργία ενός γειωμένου και ειρηνικού ανθρώπου. 

Τα ΚΕΜ είναι ένα συμπεριληπτικό περιβάλλον ως προς κάθε φύλο και για όλα τα παιδιά, είτε χαρακτηρίζονται ‘διαφορετικού φύλου’, είτε ‘χαρισματικά’ είτε με ‘ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες’ (π. χ. διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας, ΑΜΕΑ, κ.α.). Μια ανοιχτή δομή που να διδάσκει την συμβίωση και τον σεβασμό στην διαφορετικότητα και στην ίδια την ζωή σε κάθε μορφή της.

Τα ΚΕΜ είναι ένα εκπαιδευτικό πλαίσιο που δε βασίζεται στην τιμωρία και την επιβράβευση αλλά στην εμπιστοσύνη και τον σεβασμό.

Εκπαίδευση στον 21ο Αιώνα

Τα παιδιά του σήμερα θα χρειαστεί να ζήσουν σε ένα πολύ διαφορετικό κόσμο από αυτόν που γνωρίζουμε, ένα κόσμο πέρα από τα όρια της παραδοσιακής εκπαίδευσης. 

Τα παιδιά χρειάζονται ένα περιβάλλον που θα τα βοηθήσει να αναπτυχθούν στα ψηφιακά μέσα, στην κοινωνική, πολιτιστική και συναισθηματική ευφυΐα, στην αυτογνωσία και στην έννοια του σκοπού τους. 

 Σκοπός μας είναι:

• να δώσουμε την ευκαιρία στα παιδιά να διαλέξουν τι θέλουν να μάθουν, πως θέλουν να το μάθουν και από ποιον  
• να υποστηρίξουμε τις μαθητικές ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του κάθε παιδιού σε ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον.
• να δουλέψουμε παράλληλα με τους γονείς υποστηρίζοντας τις κοινωνικές και συναισθηματικές ανάγκες του κάθε παιδιού
• να παραμείνουμε οι ίδιοι παιδιά στην ενδοσκόπηση μας, μαθαίνοντας από τα παιδιά όσο αυτά μαθαίνουν από εμάς
• να παρέχουμε υποστήριξη σε όλα τα ακαδημαϊκά μαθήματα και να επιτρέψουμε την ικανότητα ανάγνωσης, γραφής και μαθηματικών γνώσεων να συμβεί σε ένα περιβάλλον χωρίς βιασύνη και πίεση
• να παρέχουμε ένα περιβάλλον όπου τα παιδιά να μπορούν να είναι ήρεμα και ήσυχα καθώς επίσης ενεργητικά και δραστήρια.
• να δώσουμε χώρο στα παιδιά να ανακαλύψουν τι αγαπάνε να κάνουν, ποιοι είναι και τι πραγματικά νιώθουν
• να παρέχουμε ένα περιβάλλον όπου παιδιά και ενήλικες είναι ισότιμοι και όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται από κοινού.

Όλες οι λειτουργίες του Κέντρου Ευέλικτης Μάθησης ακολουθούν τις αρχές της δημοκρατικής εκπαίδευσης:

• τα παιδιά είναι ελεύθερα να διαλέξουν τι θα μάθουν, πότε θα το μάθουν και πως θα το μάθουν
• δίνεται ισάξια σημασία στην απόκτηση γνώσης, στην ψυχική υγεία και στις κοινωνικές δεξιότητες του παιδιού
• η μοναδικότητα του κάθε ανθρώπου αναγνωρίζεται, το κάθε παιδί υποστηρίζεται ξεχωριστά
• μαθητές και προσωπικό έχουν όλοι την ίδια ψήφο
• οι μαθητές ψηφίζουν ισότιμα με τους ενήλικους για όλες τις λειτουργίες του ΚΕΜ.

Επίσης το ΚΕΜ χρησιμοποιεί στην καθημερινή του λειτουργία τα εργαλεία της δημοκρατικής εκπαίδευσης:  

1. άτομο εμπιστοσύνης
2. πρωινός κύκλος
3. επιτροπή επίλυσης συγκρούσεων/ επιτροπή πολιτισμού
4. σχολική συνέλευση/ συνέλευση αλλαγών

για περισσότερες πληροφορίες πάνω στις αρχές της δημοκρατικής εκπαίδευσης δείτε εδώ. Όλο το προσωπικό και η μαθητική κοινότητα του Κέντρου Ευέλικτης Μάθησης χρησιμοποιεί τις αρχές της μη- βίαιης επικοινωνίας, για περισσότερες πληροφορίες δείτε εδώ. 

Εργαλεία και Πρακτικές της Ευέλικτης Μάθησης

Μοντέλο Εκπαίδευσης: Το Ευέλικτο Δέντρο

Χρησιμοποιούμε τον όρο Ευέλικτο Δέντρο μεταφορικά για να απεικονίσουμε το μοντέλο εκπαίδευσης πιο ξεκάθαρα. Το χώμα από το οποίο μεγαλώνουμε είναι η εμπιστοσύνη: στους μαθητές, μεταξύ μας, στον εαυτό μας, σ εσένα. Οι τέσσερις υποθέσεις -ρίζες- που μας γειώνουν είναι:

• Μάθηση: η μάθηση είναι φυσική, συμβαίνει συνέχεια.
• Αυτο-κατευθυνόμενη: οι άνθρωποι μαθαίνουν καλύτερα παίρνοντας τις δικές τους αποφάσεις, τα παιδιά είναι άνθρωποι.
• Εμπειρία: οι άνθρωποι μαθαίνουν περισσότερα από το πολιτισμικό πλαίσιο και το περιβάλλον τους, παρά από το περιεχόμενο που διδάσκονται. 
• Επίτευξη: το επίτευγμα επιτυγχάνεται μέσα από κύκλους πρόθεσης, δημιουργίας, αντανάκλασης και καταμερισμού 

Βασικές Αρχές: Τα Ευέλικτα Κλαδιά (εργαλεία που χρησιμοποιούνται από τα παιδιά όλων των ηλικιών)

Τα εργαλεία και οι πρακτικές που χρησιμοποιούμε στο Κέντρο Ευέλικτης Μάθησης αναδύονται σαν φύλλα ενός ή περισσότερων κλαδιών. Αυτά τα κλαδιά αναπαριστούν τις πρωταρχικές θεμελιώδης αρχές που χρησιμοποιούμε για να μεταφράσουμε θεωρία σε πράξη και πρότυπα σε δράσεις. 

1. Απεριόριστο παιχνίδι: απεριόριστο παιχνίδι ίσον απεριόριστη ανάπτυξη. Το παιχνίδι είναι ένας από τους πιο ισχυρούς δρόμους ανάπτυξης. Η έννοια του απεριόριστου παιχνιδιού μας θυμίζει, ότι η ουσία των παιχνιδιών δεν είναι η νίκη. Η αλλαγή των κανόνων και των ορίων είναι μέρος του παιχνιδιού, αφήνοντας έτσι τους παίχτες να αναπτύσσουν συνέχεια το παιχνίδι της απεριόριστης προσωπικής ανάπτυξης ώστε να συμπεριλαμβάνουν καινούργιους παίχτες και όρια.   
2. Ευελιξία: εργαλεία και πρακτικές είναι ελαστικά, προσαρμόσιμα, αλλάζουν εύκολα. Οι μεγάλες απότομες αλλαγές μπορεί να είναι αποπροσανατολιστικές, δοκιμάζουμε ήπιες αλλαγές με πολλαπλές επαναλήψεις για να βρούμε τι λειτουργεί.
3. Η Μεσολάβηση Ενισχύεται: έτσι ώστε τα εργαλεία να υποστηρίζουν την προσωπική επιλογή και ελευθερία καθώς και την ευθύνη για αυτές τις επιλογές. Ο καθένας θα πρέπει να έχει την δυνατότητα να συμμετέχει στο σχεδιασμό και την αναβάθμιση  των δομών καθοδήγησης του.  
4. Δημιουργία Πολιτισμού: εμείς δημιουργούμε τον πολιτισμό μας και ο πολιτισμός μας, μας διαμορφώνει. Ένας δυνατός, θετικός πολιτισμός είναι η πιο ισχυρή υποστηρικτική δομή που μπορεί να έχει μια μαθητική κοινότητα. Αναπτύσσουμε συλλογική μαεστρία αντί για περιοριστική δημιουργία κανόνων.
5. Ορατή Εποικοδομητική Κριτική: επιλογές, μοτίβα και αποτελέσματα είναι ορατά στους συμμετέχοντες ώστε να μπορούν να συντονίσουν την συμπεριφορά τους ανάλογα. Τα υπονοούμενα γίνονται ξεκάθαρα και η διαφάνεια επεκτείνεται. Αυτές οι πρακτικές ενισχύουν και χτίζουν εμπιστοσύνη ανάμεσα στα μέλη της κοινότητας.
6. Διευκόλυνση: διευκρίνιση, απλοποίηση και σύνδεση. Δεν εισάγουμε περιττή περιπλοκότητα. 
7. Υποστήριξη: παρέχουμε μέγιστη υποστήριξη με ελάχιστη παρέμβαση. Δημιουργούμε υποστηρικτικές δομές, πρακτικές και υποστηρικτικό περιβάλλον αρωγής. Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η υποστήριξη δεν είναι κατεύθυνση, δεν σημαίνει ότι παίρνουμε τις αποφάσεις για αυτά, ή ότι παρεμβαίνουμε και διαχειριζόμαστε τις διαδικασίες τους.
8. Σεβαστός ο Χρόνος και ο Χώρος: όλες οι συνελεύσεις είναι σύντομες, παραγωγικές και συμμετοχικές. Οι δεσμεύσεις γίνονται σεβαστές, όπως και  οι ενάρξεις  και οι λήξεις των συναντήσεων. Υπάρχει επικοινωνία πριν δημιουργηθεί δουλειά για κάποιον άλλο. Σκεφτόμαστε τους άλλους όταν χρησιμοποιούμε κοινούς χώρους.
9. Σχέσεις: είμαστε αληθινοί, δεκτικοί και σεβόμαστε την διαφορετικότητά μας. Οι αυθεντικές σχέσεις είναι η βάση της συνεργασίας, της επικοινωνίας, και της εμπιστοσύνης μεταξύ μαθητών και προσωπικού. Υποστηρίζοντας την ελεύθερη έκφραση, γνώση και αποδοχή, διδάσκεται η δύναμη της συσχέτισης και της κοινότητας. 
10. Ευχέρεια σε Πλήρες Φάσμα:  αγκαλιάζουμε πολλαπλές πληροφορίες, τρόπους έκφρασης και μάθησης. Ενισχύουμε τον πολυτροπικό γραμματισμό. Στον κόσμο του σήμερα για να είναι η παιδεία λειτουργική, χρειάζεται να επικεντρωθεί όχι μόνο στην ανάπτυξη ικανοτήτων που μαθαίνονται μέσα από βιβλία αριθμητικής, ανάλυσης και μνημόνευσης. Ικανότητες όπως κοινωνικές, συσχέτισης, ψηφιακές και πληθώρα άλλων είναι εξίσου απαραίτητες και χρειάζεται να αναγνωριστούν και να αναπτυχθούν.  
11. Δημιουργία Χώρου Ασφάλειας: παρέχουμε ένα περιβάλλον φυσικής (σωματικής), κοινωνικής και συναισθηματικής ασφάλειας. Δημιουργούμε και διατηρούμε τα κρίσιμα όρια. Ενθαρρύνουμε την ελευθερία μέσα σε ένα κατάλληλο πλαίσιο ασφάλειας, ώστε η ενέργεια των παιδιών να είναι ελεύθερη να επικεντρωθεί στην μάθηση και όχι στην προστασία του εαυτού τους.        

Καθημερινή Λειτουργία

Στο Κέντρο Ευέλικτης Μάθησης (ΚΕΜ) δεν ακολουθείτε αναλυτικό πρόγραμμα μάθησης, και δεν υπάρχουν τέστ. Τα παιδιά είναι ελεύθερα να ανακαλύψουν τι θέλουν να μάθουν και να ακολουθήσουν το δικό τους ξεχωριστό ρυθμό μάθησης. Τα παιδιά χωρίζονται σε τρεις ομάδες:

1. Ηλικίες 4-7
2. Ηλικίες 7-11
3. Ηλικίες 11-18

Κάθε ομάδα επιβλέπεται από έναν αρωγό ο οποίος φροντίζει να παρέχεται ο χώρος,  ώστε τα παιδιά να μην χάνουν την επαφή με το τι νιώθουν μέσα στην καρδιά τους. Επίσης φροντίζει να παρέχει στα παιδιά ότι χρειαστούν σε ότι αποφασίσουν να μάθουν. 

Ο εσωτερικός χώρος του ΚΕΜ, στον οποίο έχουν πρόσβαση όλα τα παιδιά, περιέχει:

• αίθουσα  επιστημών
• αίθουσα εργασιών
• αίθουσα καλλιτεχνικών
• αίθουσα μουσικής
• αίθουσα θεάτρου
• αίθουσα χορού
• αίθουσα ανάγνωσης
• αίθουσα χαλάρωσης και ενδοσκόπησης
• κουζίνα   

Ο εξωτερικός χώρος του ΚΕΜ, στον οποίο έχουν πρόσβαση όλα τα παιδιά, περιέχει:

• φυσικό τοπίο με μεγάλη ποικιλία βλάστησης για ελεύθερο παιχνίδι μέσα στη φύση
• τραμπολίνο
• κατασκευές αναρρίχησης
• σκάμμα με άμμο που
• γήπεδα ομαδικών παιχνιδιών
• λαχανόκηπο
• οικόσιτα ζώα 

Το μεσημεριανό ετοιμάζεται στις εγκαταστάσεις του ΚΕΜ, χρησιμοποιώντας όσο το δυνατόν τα προϊόντα του λαχανόκηπου. Τα παιδιά μπορούν, εφόσον το επιθυμούν να συμμετέχουν στη προετοιμασία του φαγητού.

Ηλικίες 4-7

Σε αυτήν την ομάδα, μεγαλύτερο βάρος δίνεται στο παιχνίδι. Υπάρχει μια αίθουσα η οποία περιέχει διάφορα έξυπνα, εκπαιδευτικά παιχνίδια που βοηθάνε τα παιδιά να αναπτύξουν τις ικανότητές τους στην αριθμητική, ανάγνωση, γραφή, μνήμη κ. ά. Ο τρόπος διαρρύθμισης της αίθουσας είναι προσεχτικά διαμορφωμένος ώστε τα παιδιά να έχουν πρόσβαση σε όλα τα παιχνίδια. Υπάρχει επίσης ένα κέντρο κατασκευών όπου τα παιδιά σχεδιάζουν και δημιουργούν ποικίλες κατασκευές. Τα παιδιά αυτής της ομάδας είναι ελεύθερα να εξερευνήσουν το ΚΕΜ και να συμμετέχουν στις δραστηριότητες των άλλων ηλικιών. Εκπαιδευτικές εκδρομές οργανώνονται μηνιαία.

Η ημέρα ξεκινάει στις 9:00πμ με τον πρωινό κύκλο και τελειώνει στις 4:00μμ με τον κύκλο κλεισίματος της μέρας. Το μεσημεριανό σερβίρεται σε όλες τις ομάδες στις 13:00. Μεγάλη ποικιλία δραστηριοτήτων καλλιτεχνικών και χειροτεχνιών προσφέρεται από τον αρωγό. Οι πρώτες ικανότητες αριθμητικής αναπτύσσονται με ένα πρακτικό τρόπο μέσα από το παιχνίδι. Το απόγευμα υπάρχει καθημερινά ώρα παραμυθιού, όπως επίσης και ώρα ησυχίας και χαλάρωσης όπου τα παιδιά ενθαρρύνονται να κάνουν ενδοσκόπηση, να περάσουν χρόνο μόνα τους διαβάζοντας, ζωγραφίζοντας ή όπως επιλέξουν τα ίδια. Το απόγευμα προσφέρονται διάφορα μαθήματα όπως: καλλιτεχνικά, χειροτεχνίες, μουσική, ξυλουργική, μηχανική, θέατρο, χορός, πρακτικές κίνησης και άσκησης, επιστήμες και μελέτη της φύσης. Κάθε εβδομάδα κλείνει μ’ ένα κύκλο ευγνωμοσύνης, όπου τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να μιλήσουν για όσα τους κάνουν να νιώθουν ευγνωμοσύνη.

Ηλικίες 7-11

Σε αυτήν την ομάδα τα παιδιά αρχίζουν να αναπτύσσουν τις μαθητικές τους ικανότητες για να μπορέσουν να μελετούν, να κρίνουν και να σκέφτονται αυτόνομα. Ερχόμενοι από την προηγούμενη ομάδα (ηλικίες 4-7) είχαν το χρόνο να αναπτύξουν την φαντασία, την αυτοπεποίθησή, την επικοινωνία, την συνεργασία και άλλες κοινωνικές ικανότητες. Τώρα προχωράνε σ’ έναν χώρο που επιτρέπει την φυσική τους περιέργεια και επιθυμία για μάθηση να αναπτυχθεί περισσότερο.  Η ανάγνωση, γραφή, φυσική, χημεία και αριθμητική αναπτύσσονται περισσότερο μέσα από πρακτικά μαθήματα. Τα παιδιά σε αυτή την ομάδα καθορίζουν τα ίδια το καθημερινό τους πρόγραμμα ομαδικά. Πιο παραδοσιακά μαθήματα όπως ιστορία, γεωγραφία, τέχνη, μουσική και θέατρο εξερευνούνται με ένα ευχάριστο και ευρηματικό τρόπο. Τα παιδιά παίζουν με τα νούμερα, τα γράμματα, κάνουν πειράματα και χορεύουν. Οι μικρές ομάδες επιτρέπουν στους αρωγούς να γνωρίσουν το κάθε παιδί ξεχωριστά και να βεβαιώνονται ότι η μάθηση γίνεται σε ένα κλίμα χαράς και όχι αγγαρείας.        

Η ημέρα ξεκινάει στις 9:00πμ με τον πρωινό κύκλο και τελειώνει στις 4:00μμ με τον κύκλο κλεισίματος της ημέρας. Το μεσημεριανό σερβίρεται όπως σε όλες τις ομάδες στη13:00.

Κάθε παιδί βρίσκεται στην ομάδα που του αρμόζει καλύτερα ανάλογα με τις ικανότητές του, τις κοινωνικές του ανάγκες, την ηλικία του, και το παρελθόν του πριν έρθει στο ΚΕΜ. Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά μπορούν να αλλάζουν ομάδες ανάλογα με τις ανάγκες τους ανεξάρτητα από την ηλικία τους.   

Ηλικίες 11-18

Για τα μεγαλύτερα παιδιά η ημέρα πάλι ξεκινάει στις 9:00πμ. με τον πρωινό κύκλο όπου και καθορίζουν το πρόγραμμα της ημέρας. Η μελέτη τους είναι αυτο-κατευθυνόμενη και καθοδηγείται από το ενδιαφέρον τους να μάθουν τα μαθήματα που διάλεξαν. Το μεσημεριανό τους είναι στην 13:00μμ. Στο τέλος της ημέρας συγκεντρώνονται στο κύκλο κλεισίματος στις 4:00μμ για να στοχαστούν αυτά που μελέτησαν και το πως πήγε η μέρα τους. Τα παιδιά έχουν ξεχωριστά προγράμματα ανάλογα με το τι έχουν διαλέξει να μελετήσουν. Ένα παιδί μπορεί να έχει διαλέξει μια εργασία πάνω στα ζώα, ενώ ένα άλλο πάνω στην διατροφή. Τα παιδιά αυτής της ομάδας τείνουν να χρησιμοποιούν την τεχνολογία περισσότερο για να υποστηρίξουν την μελέτη τους και δουλεύουν είτε σε ομάδες είτε ανεξάρτητα ανάλογα με το θέμα της επιλογής τους. Χρησιμοποιούν διάφορα μέσα για να παρουσιάσουν την μελέτη τους, όπως πορτφόλιο, παρουσιάσεις, επιδείξεις, κ.α. 

Ο αρωγός σε συνεργασία με το κάθε παιδί και τους γονείς του συζητάνε τις πιθανές επιλογές για την μετέπειτα εκπαιδευτική του πορεία. Κάποια παιδιά μπορεί να αποφασίσουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε κάποιο πανεπιστήμιο εξωτερικού και έτσι προετοιμάζονται για τις απαραίτητες εξετάσεις. Κάποια άλλα μπορεί να διαλέξουν να ξεκινήσουν την επαγγελματική τους σταδιοδρομία.

Οι πρωινοί κύκλοι όπου καθορίζονται οι στόχοι της ημέρας και οι κύκλοι κλεισίματος όπου εξετάζεται η επίτευξη τους (αν έγινε, πως έγινε και αν δεν έγινε γιατί δεν έγινε) βοηθάνε στην δημιουργία κύκλων ανατροφοδότησης όπου οι μαθητές αναπτύσσουν επίγνωση εαυτού. 

Συνήθως σ’ αυτές τις συναντήσεις χρησιμοποιούνται έγγραφα για να υποστηρίξουν τα παιδιά ακόμα περισσότερο στην διαδικασία αξιολόγησης του εαυτού τους σε σχέση με την πρόοδο και επίτευξη των στόχων τους. Να μπορέσουν να αναγνωρίσουν μοτίβα στην διαχείριση του χρόνου τους, στην λήψη αποφάσεων καθώς επίσης και τι χρειάζεται να αλλάξουν στην προσέγγιση των στόχων τους την επόμενη ημέρα. 

Για την υποστήριξη της μαθητικής κοινότητας στην διαδικασία μάθησης χρησιμοποιούνται τα παρακάτω εργαλεία:

Συνέλευση Καθορισμού της Εβδομάδας

Αυτή η συνέλευση είναι η πρώτη συνέλευση της εβδομάδας και  καθορίζει το πρόγραμμα της εβδομάδας. Εκδρομές, παιχνίδια, προβολές ταινιών, θεατρικές παραστάσεις, συζητούνται και προγραμματίζονται.  Στην περίπτωση που έρχονται άνθρωποι να μοιραστούν ιδιαίτερες ικανότητες και δεξιότητες με τα παιδιά, χρειάζεται να γίνει ενημέρωση και να εισαχθούν στο πρόγραμμα της εβδομάδας. Τα παιδιά που κάνουν ομαδικές εργασίες αποφασίζουν τις ώρες και πρόβες που θα χρειαστούν κατά την διάρκεια της εβδομάδας. 

Οι δυνατότητες γίνονται προγράμματα και καταγράφονται στον Πίνακα Προγράμματος Εβδομάδας για να γίνεται εύκολη αναφορά κατά την διάρκεια της εβδομάδας.

Σε αυτή την συνέλευση αναγνωρίζονται πιθανές εργασίες που θα χρειαστούν πολλαπλές μέρες για να υλοποιηθούν και ορίζονται οι προθέσεις της εβδομάδας. Στο τέλος της εβδομάδας γίνεται αξιολόγηση και καταγραφή της προόδου που επιτεύχθηκε. 

Πρωινός Κύκλος/ Κινητική Συνέλευση

Η καθημερινή κινητική συνέλευση γίνεται κάθε πρωί και οι συμμετέχοντες παραμένουν όρθιοι. Η όρθια στάση κρατάει την ενέργεια ψηλά στην αρχή της ημέρας και βοηθάει όλους να μπουν σ’ ένα πνεύμα πράξης. Σε αυτήν την συνέλευση κάθε μαθητής εκφράζει τα συναισθήματά του, δηλώνει τις προθέσεις του για την ημέρα, και ζητάει υποστήριξη αν χρειάζεται. Αυτή η απλή διαδικασία παρόλο που διαρκεί μόνο 10 λεπτά, είναι πολύ σημαντική στο να ξεκινάει κάθε μέρα με πρόθεση και ανάληψη ευθυνών. H συνεχόμενη εμπλοκή σ’ αυτήν την πρακτική, καλλιεργεί στους μαθητές χρήσιμες ικανότητες στην διαχείριση χρόνου, συνεργασία, αυτογνωσία και αυτο-αξιολόγηση. Πριν την όρθια συνέλευση υπάρχει μια περίοδος 5-10 λεπτών όπου όλοι μαζί κάνουν την προκαταρκτική εργασία καθορισμού του προγράμματος και ξεκαθαρίσματος των προθέσεών της ημέρας ώστε καθένας να είναι έτοιμος να αναγγείλει τις προθέσεις του όταν ξεκινήσει η συνέλευση. 

Πίνακες Kanban 

Kanban σημαίνει σήμα πάνω σε κάρτα στα γιαπωνέζικα. 

Οι ευέλικτοι μαθητές χρησιμοποιούν μεγάλους πίνακες για να κάνουν τις προθέσεις τους και την παρακολούθηση των εργασιών τους ορατές. Ένας τέτοιος πίνακας είναι χωρισμένος σε στήλες: Εκκρεμούν, Γίνονται, Έγιναν και χρησιμοποιώντας αυτοκόλλητα σημειώματα ο πίνακας γεμίζει με ιδέες, προθέσεις και εργασίες σε εξέλιξη. Η στήλη Εκκρεμούν εμπεριέχει πράγματα που οι μαθητές θέλουν να κάνουν, να εξερευνήσουν, να δημιουργήσουν. Σε καθημερινή βάση η λίστα πιθανοτήτων κάθε μαθητή μπαίνει σε σειρά προτεραιότητας, οπτικοποιείται, αξιολογείται, και τελικά μπαίνει στη στήλη Γίνονται. Αυτοί οι πίνακες είναι ευέλικτα εργαλεία που μπορούν να προσαρμοστούν ανάλογα με το τι λειτουργεί καλύτερα για τον χρήστη. 

Δύο κατευθυντήριες γραμμές για αυτούς τους πίνακες είναι: οπτικοποίησε την δουλειά σου και περιόρισε τις εργασίες σε εξέλιξη. Όπτικοποιώντας την δουλειά μας χαράζεται η πορεία για την πραγματοποίηση των προθέσεων μας. Μας βοηθάει να μένουμε εστιασμένοι και να αναλαμβάνουμε τις ευθύνες μας. Περιορίζοντας τις εργασίες σε εξέλιξη μπορούμε να εμπλακούμε βαθιά σε αυτό που κάνουμε. Χρησιμοποιώντας αυτούς τους πίνακες μαθαίνουμε να είμαστε αποδοτικοί στο πως χρησιμοποιούμε το χρόνο μας και ποιές είναι οι προτεραιότητες μας, ώστε να κάνουμε συνειδητές επιλογές σε τι θα εμπλακούμε.

Πίνακες Προσφορών

Στον πίνακα προσφορών μπαίνουν όλες οι διαθέσιμες προσφορές μαθημάτων, οι ευκαιρίες και οι πηγές πληροφοριών. Οι αρωγοί, οι βοηθοί της τοπικής κοινότητας και τα ίδια τα παιδιά μπορούν να συνεισφέρουν στις προσφορές. Οι βοηθοί της τοπικής κοινότητας μπορούν να προσφέρουν να διδάξουν την τέχνη τους ή να διοργανώσουν εκπαιδευτικές εκδρομές για να πετύχουν τον σκοπό τους. Ο πίνακας προσφορών συζητιέται στην συνέλευση καθορισμού της εβδομάδας.

Φάκελος Εργασίας Μαθητή

Είναι ένα έγγραφο τύπου ιστολογίου, το οποίο συμπληρώνεται από το μαθητή σε εβδομαδιαία βάση. Μπορεί να έχει είτε γραπτή μορφή, είτε οπτικοακουστική, είτε φωτογραφίες. Μπορεί να είναι προσβάσιμο μόνο στο προσωπικό, τον μαθητή και τους γονείς ή να δημοσιοποιηθεί σε διάφορα επίπεδα.

Αυτό το έγγραφο είναι η αναβαθμισμένη μορφή σχολικού ελέγχου και αποτελεί ένα ψηφιακό πορτφόλιο δουλειάς που δημιουργεί ο ίδιος ο μαθητής. Αυτή η συλλογή ενδιαφερόντων και επιτευγμάτων λειτουργεί ως αναφορά για το μαθητή, ώστε να αναγνωρίσει μοτίβα στην εκμάθηση του. 

Τέλος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εισαγωγή τους σε πανεπιστήμιο εξωτερικού, ή για την πρόσληψη τους από εργοδότες.

Αναβαθμίσεις

Κάποιοι μαθησιακοί στόχοι απαιτούν παρατεταμένη επιμονή, όπως εκμάθηση ξένης γλώσσας ή μουσικού οργάνου. Οι αναβαθμίσεις είναι μια ιδέα που βοηθά το παιδί να αναγνωρίσει και να φτάσει σταδιακά αυξανόμενους στόχους στην πορεία επίτευξης κάποιου μεγαλύτερου σκοπού. Οι αναβαθμίσεις παρέχουν σημεία ελέγχου κατά την διάρκεια της πορείας, καθώς και ορατή αναφορά επιτυχίας παλαιών στόχων. Το παιδί υποστηρίζεται στην δημιουργία στρατηγικής που το κινητοποιεί να φτάσει τους απώτερους στόχους του. Οι αναβαθμίσεις είναι διαμορφωμένες για το μαθητή από το μαθητή.  

Συνέλευση Κλεισίματος

Η ημέρα τελειώνει με μια καθιστή συνέλευση. Σε αυτήν την συνέλευση απαντώνται ερωτήματα όπως: Οι στόχοι μας επιτεύχθηκαν; Αν ναι, πως;, Αν όχι, γιατί; Αυτό επιτρέπει την καθημερινή αναφορά στην ατομική και ομαδική αποδοτικότητα. Αυτή η καθημερινή αναφορά παρέχει στο κάθε παιδί την απαραίτητη επίγνωση για συνεχή βελτίωση. Η συνέλευση κλεισίματος διαρκεί περίπου 20 λεπτά και δίνει την ευκαιρία στον καθένα να μοιραστεί τι έκανε μέσα στην μέρα και να εκφράσει ευγνωμοσύνη.

Πίνακας Επιδεξιοτήτων Κοινότητας (ΠΕΚ)

Ο ΠΕΚ είναι ένα εργαλείο με το οποίο δημιουργείται πολιτισμός. Χωρίζεται σε τέσσερις στήλες:

• Επίγνωση (προβλήματα κοινότητας που χρειάζονται επίλυση)
• Εφαρμογή (η αποφασισμένη δράση για κάθε πρόβλημα)
• Πρακτικές (οι αλλαγές που εφαρμόζονται)
• Επιδεξιότητα (οι αλλαγές έχουν καθιερωθεί, και ένα κομμάτι πολιτισμού δημιουργήθηκε)

Συνέλευση Αλλαγών

Η συνέλευση αλλαγών απαρτίζεται από όλη την κοινότητα η οποία ορίζει και την  συχνότητά της. Χαρακτηρίζεται από την χρήση του ΠΕΚ για να εισάγει, εφαρμόσει και να αξιολογήσει θέματα ή προβλήματα που επηρεάζουν την κοινότητα. Θέματα (επιγνώσεις) αναφέρονται, λύσεις επεξεργάζονται και δράσεις αποφασίζονται. 

Αλλαγή Παιχνιδιού  

Το εργαλείο αλλαγής παιχνιδιού επιτρέπει στην κοινότητα να διευκολύνει τις συνελεύσεις. Μέρος το σκοπού του είναι να κάνει τους υπονοούμενους κοινωνικούς κανόνες ξεκάθαρους δίνοντας έτσι την άδεια για να αλλαχθούν. Επίσης, μπορεί να βοηθήσει την ομάδα να αλλάξει δυναμικό για να μπορέσει να λειτουργήσει πιο αποδοτικά στην επίτευξη των εργασιών. Η ομάδα έτσι παίρνει διάφορες μορφές και πετυχαίνει πολλά είδη αποτελεσμάτων, γίνεται δηλαδή πολυμορφική. 

Ο πίνακας αλλαγής παιχνιδιού περιέχει στήλες όπως Κατάσταση, Τρόπος επικοινωνίας, Διάταξη σωμάτων, Ρόλοι, Αρχή/Τέλος. 

Επιτροπή Πολιτισμού  

Ο ρόλος της επιτροπής πολιτισμού είναι να βοηθάει στην επίλυση συγκρούσεων και να βρίσκει τρόπους να βελτιώσει την κουλτούρα της μαθητικής κοινότητας. 

Επίλυση συγκρούσεων: Όταν ένα άτομο βρεθεί σε διαμάχη το πρώτο βήμα είναι να σταματήσει να πάρει μια αναπνοή και να αποφασίσει πως θα το χειριστεί. Έχει τρεις επιλογές:

1. να μην κάνει τίποτα
2. να λύσει την σύγκρουση μόνο του
3. να το αναφέρει στην επιτροπή πολιτισμού

Βελτίωση της κουλτούρας: Η επιτροπή πολιτισμού φροντίζει να δημιουργεί συνθήκες που ελαχιστοποιούν τις συγκρούσεις με το να βρίσκει τις αιτίες και πολιτισμικές συνθήκες που χρειάζονται αλλαγή. Η επιτροπή μπορεί να βρει θέματα που χρειάζεται να συζητηθούν στη συνέλευση αλλαγών η οποία απαρτίζεται από όλη την κοινότητα.

Άτομο εμπιστοσύνης

Άτομα εμπιστοσύνης είναι άτομα που δεν είναι μέρος του προσωπικού του ΚΕΜ. Επιλέγονται από το κάθε παιδί για την προσωπική τους καθοδήγηση. Αυτό το άτομο παίρνει τον ρόλο του καθοδηγητή, ακούει, υποστηρίζει, ξεκαθαρίζει στόχους, βοηθάει το παιδί να αναγνωρίσει την ευρύτερη μαθητική τους καμπύλη και τους παρέχει κατεύθυνση. 

Το παιδί συνήθως επιλέγει κάποιον συγγενή ή οικογενειακό φίλο τον οποίο θαυμάζουν και νιώθουν άνετα μαζί του. Συναντιούνται δύο φορές το μήνα για μία ώρα την φορά, όπου το άτομο εμπιστοσύνης συμπληρώνει μία φόρμα ανατροφοδότησης για το ΚΕΜ. Είναι καμιά φορά αμοιβαία ωφέλιμο για τους έφηβους του ΚΕΜ να γίνονται άτομα εμπιστοσύνης για τα μικρότερα παιδιά.